Μέτρα και συμβουλές για την αντιμετώπιση της επέλασης του Ηφαιστίωνα στα ελαιόδεντρα.
Ο Ηφαιστίωνας έχει έρθει για τα καλά στην περιοχή μας, δείχνοντας τις άγριες διαθέσεις του με του θυελλώδεις ψυχρούς ανέμους, την μεγάλη πτώση τη θερμοκρασίας και με τα αναμενόμενα χιόνια.
Εύλογα οι καιρικές συνθήκες δημιουργούν στον παραγωγό προβληματισμό κατά πόσο μπορεί να επηρεάσει τα ελαιόδεντρα.
Αρχικά να αναφέρουμε πώς η ελιά ως ένα αειθαλές δέντρο δηλαδή δεν ρίχνει τα φύλλα του το χειμώνα, αυτομάτως το κάνει πιο ευαίσθητο στον παγετό σε σχέση με τα φυλλοβόλα δέντρα. Πριν συνεχίσουμε θα πρέπει να αναφέρουμε πώς βασική προϋπόθεση για μια φυσιολογική καρπόδεση, είναι απαραίτητες κάποιες ώρες ψύχους ώστε ο οφθαλμός της ελιάς να διαφοροποιηθεί σε καρποφόρο αντί για φυλλοφόρο.
Σύμφωνα με την βιβλιογραφία οι Ελληνικές ποικιλίες οι πιο ανθεκτικές είναι η Μαστοειδής, η Μυρτολιά, το Αγουρομάνακο, η Βαλανολιά, η Κοθρέικη και η Χαλκιδικής. Αντίθετα από τις πιο ευαίσθητες στο ψύχος είναι η Κορωνέικη, η Θιακή και η Αμυγδαλολιά.
Σε νεαρά δέντρα, είτε εγκατάσταση νέου δενδρυλλίου είτε εμβολιασμός πρέπει να γίνεται μια προετοιμασία του δέντρου για είσοδο στον χειμώνα. Με λίγα λόγια θα πρέπει να αποφεύγονται οι αζωτούχες λιπάνσεις το φθινόπωρο διότι θα προκληθεί νέα βλάστηση η οποία θα είναι υπερευαίσθητη στον παγετό έστω και μικρής κλίμακας παγετός. Προτείνετε μία φωσφοροκαλιούχα λίπανση που θα βοηθήσει το δέντρο να ανταπεξέλθει στον χειμώνα. Επίσης δοκιμαστικές εφαρμογές που έχουν πραγματοποιηθεί σε καλλιέργειες ελιάς αλλά και άλλες ποιο ευαίσθητες από ότι η ελιά έχει δείξει εξαιρετική απόδοση στη διαχείριση του παγετού ορισμένοι φυτικοί βιοδιεγέρτες και ενεργοποιητές του μεταβολισμού των φυτών. Συνήθως αυτοί περιέχουν ωφέλιμα βακτήρια, κυτοκινίνες χουμικά, βιταμίνες σάκχαρα κ.α. οι οποίες ουσίες λειτουργούν ως antistress σε ακραίες θερμοκρασίες. Επίσης βοηθούν σε μεγάλο βαθμό και στην επόμενη παραγωγή.
Αφού έχουμε καλύψει τη θρεπτική άμυνα του φυτού για τον χειμώνα, μεγάλη βοήθεια δίνει και η κάλυψη με αντιπαγετικές κουκούλες non-woven η γνωστές <<αράχνη>>. Προσοχή όμως δε θα πρέπει να χρησιμοποιείτε άλλο υλικό π.χ. πλαστικό διότι δημιουργούνται συνθήκες ασφηξίας.
Σε μεγάλα δέντρα καρποφορίας, καλό θα ήταν σε περιπτώσεις που δεν έχει γίνει ελαιοσυγκομιδή τότε θα πρέπει να επισπεύσουμε τη συγκομιδή, καθώς ο καρπός είναι το πιο ευαίσθητο όργανο του δέντρου. Οι βιοδιεγέρτες που αναφέραμε πιο πάνω είναι απαραίτητοι αλλά και μονόδρομος διότι οι κουκούλες non-woven λόγο του μεγέθους του δέντρου είναι μη πρακτικοί.
Σημαντικό λάθος που γίνεται από τους παραγωγούς είναι ο προληπτικός ψεκασμός των δέντρων με χαλκούχα σκευάσματα. Αυτό γιατί ο χαλκός σε χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά και σε απότομες αυξομειώσεις της θερμοκρασίας προκαλεί τοξικότητα με αποτέλεσμα τη φυλλόπτωση. Ο χαλκός είναι απαραίτητος αφού η θερμοκρασία ανέβει και δεν προβλέπετε παγετός τις επόμενες ημέρες. Αυτό γιατί ο χαλκός θα κάνει μια <<απολύμανση>> στις πληγές που θα δημιουργηθούν από τον παγετό και θα αποφευχθούν νέες μολύνσεις. Επίσης θα πρέπει μετά τον παγετό να γίνεται επάλειψη του κορμού με βορδιγάλειο πολτό και σε περίπτωση που έχει δημιουργηθεί σκάσιμο του κορμού ή τμήμα βλαστού να γίνεται επάλειψη με βορδιγάλειο πολτό και ύστερα με πάστα επούλωσης πληγών.
Βαγγέλης Τσιρίκος
Γεωπόνος τ.ε.
