«70 Χρόνια Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου – Μέσα από τα Μάτια τους»: Μια ματιά στα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ που κλείνει το επετειακό έτος του ΦΑΕ.

Από την πρώτη συνάντηση στα γραφεία του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου είχαμε καταλάβει ότι δεν θα ήταν «περίπατος» αυτό το ντοκιμαντέρ. Πώς θα χωρέσεις 70 χρόνια ιστορίας μέσα σε σε ένα ντοκιμαντέρ αναρωτιόμουν συνεχώς. 44 πρόσωπα για ένα φεστιβάλ με τόσο μακρόχρονη ιστορία. Άρχισα να επικοινωνώ με τα πρόσωπα όλου του καλλιτεχνικού φάσματος τηλεφωνικά. Τους ζητούσα ν’ ανασκάψουν μνήμες, να φέρουν φωτογραφίες από το προσωπικό τους αρχείο. Όλοι πρόθυμοι, όλοι έτοιμοι να έρθουν σ’ ένα γύρισμα γνωρίζοντας ότι όσο και να μιλούσαν ο κινηματογραφικός τους χρόνος δεν θα ξεπερνούσε τα 2 λεπτά.

Ξεκίνησαν τα γυρίσματα. Στην Πειραιώς 260, στο Ηρώδειο, στο Αρχαίο θέατρο του Διονύσου, στη Μικρή Επίδαυρο, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στον Λυκαβηττό. Κάθε γύρισμα και μια νέα εμπειρία. Κάθε πρόσωπο έφερνε τις πολύτιμες μνήμες του και τις μοιραζόταν μαζί μας. Αυτό στα μάτια μου φάνταζε σαν ένα μικρό θεατρικό έργο από μόνο του, γιατί κάθε ιστορία ήταν μοναδική. Ο τίτλος του ντοκιμαντέρ «Μέσα από τα Μάτια τους» αποδείχθηκε αληθινός. Πράγματι μέσα από τα μάτια τους βλέπουμε την ιστορία του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, την οποία δεν γνωρίζουμε με αυτό τον τρόπο και δεν θα μπορούσαμε να τη βρούμε πουθενά γραμμένη. Με το πέρας των γυρισμάτων είχαμε μάθει πολλά και είχαμε εκτιμήσει περισσότερο αυτό τον θεσμό που βαστά 70 χρόνια.

Είχα κάποιες ερωτήσεις κοινές για όλους. Τι είναι το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου; Γιατί κράτησε 70 χρόνια; Όλοι απαντούσαν ο σημαντικότερος πολιτιστικός θεσμός της χώρας. Τρεις λέξεις που περιγράφουν το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου; Οι περισσότεροι είχαν τη λέξη καλοκαίρι ανάμεσα στις επιλογές τους. Ακολουθούσαν μετά οι πιο προσωπικές ερωτήσεις. Θυμάσαι την πρώτη φορά που πήγες στο φεστιβάλ ως θεατής; Όλα τα πρόσωπα τα αντιμετωπίζαμε και ως θεατές όχι μόνο ως μέρος της ιστορίας του φεστιβάλ. Αυτές οι ιστορίες μας ενδιέφεραν περισσότερο, μερικές από αυτές θα τις παρακολουθήσετε στο ντοκιμαντέρ «70 Χρόνια Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου – Μέσα από τα Μάτια τους» σε μία εορταστική εκδήλωση με ελεύθερη είσοδο στις 30 Σεπτεμβρίου στην Πειραιώς 260.

Η Δηώ Καγγελάρη μοιράζεται για την Πειραιώς 260: «Θυμάμαι την έκπληξή μου όταν πρωτοαντίκρισα το θέατρο έτοιμο. Είχα δει τον ερειπωμένο χώρο, το παλιό εργοστάσιο χορταριασμένο και ξαφνικά ζήσαμε ένα θαύμα. Εκεί άρχισε να χτυπά η καρδιά του Φεστιβάλ, του ανανεωμένου Φεστιβάλ. Εκεί ξεκίνησε η ιστορία της Πειραιώς 260». Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος ανακαλεί στη μνήμη του: «Αυτό που θυμάμαι περισσότερο από την Επίδαυρο είναι η Εκάβη της Κατίνας Παξινού. Και θυμάμαι τόσο πολύ με επηρέασε, γιατί μετά την συνάντησα και ως δασκάλα βέβαια». «Αν έπρεπε με λίγες λέξεις να χαρακτηρίσω το Φεστιβάλ θα έλεγα ότι είναι ένα ανοιχτό παράθυρο στον παγκόσμιο πολιτισμό. Χωρίς αυτό νομίζω ότι η ζωή μας θα ήταν πολύ χειρότερη», τα λόγια της  Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη.

Στο ντοκιμαντέρ δεν βρίσκονται στο επίκεντρο μόνο οι μνήμες αλλά και οι συνδέσεις τους με τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της Ελλάδας που μετά τον εμφύλιο και παρά τη χούντα, τα μνημόνια και την καραντίνα του κορωνοϊού κατάφερε επί 70 χρόνια να διατηρήσει ένα φεστιβάλ. Παράλληλα παρουσιάζεται η εξέλιξή του και η προσφορά του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου στην κοινωνία. Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου είναι τμήμα της πνευματικής οντότητας της χώρας και παράγει πολιτισμό όσο λίγα στην Ελλάδα. Είναι ένα φεστιβάλ που δίνει την ευκαιρία στους θεατές να συνδεθούν πολιτιστικά με το εξωτερικό. Σκοπός του ντοκιμαντέρ «70 Χρόνια Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου – Μέσα από τα Μάτια τους» ήταν να ξεφύγουμε από μια αφήγηση που πάταγε σε ημερομηνίες και ονόματα αλλά μέσα από το μωσαϊκό μνήμης από προσωπικές στιγμές να σχηματιστεί ένα συλλογικό σώμα μνήμης. Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου είναι ζωντανό γιατί κουβαλάει το πάθος όλων όσοι πέρασαν από τις σκηνές του. Αυτό το πάθος συναντήσαμε στις αφηγήσεις των προσώπων και αυτό προσπαθήσαμε να καταγράψουμε.

Είναι πολλά τα άτομα που συνέβαλαν στο να δημιουργηθεί αυτό το ψηφιδωτό μνήμης μιας ιστορίας 70 χρόνων μέσα από τα μάτια τους. Ομαδική υπόθεση ήταν και η αναζήτησή του αρχειακού υλικού, ένας μεγάλος άθλος μα σημαντικό στοιχείο της όλης αφήγησης.

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου είναι το μακροβιότερο μας φεστιβάλ, πιο παλιό κι από κάποια ονομαστά της Ευρώπης. Φανταστείτε ότι εξαιτίας του Φεστιβάλ και του τότε καλλιτεχνικού διευθυντή Περικλή Κούκου, όταν το μετρό έκλεινε νωρίς εκείνος πέτυχε να φεύγει το τελευταίο δρομολόγιο πιο αργά για να το προλαβαίνουν οι θεατές του Ηρωδείου. Τόσο άμεσα συνδεδεμένο με την κοινωνία είναι το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Ένας ζωντανός οργανισμός που συνδέεται με την κοινωνία και διδάσκει καλλιτέχνες και θεατές πολιτισμό, αυτό προσπαθήσαμε ν’ αποτυπώσουμε στο ντοκιμαντέρ γιατί αυτό τελικά μένει. Ο πολιτισμός και οι μνήμες που άφησε αυτή η ιστορία των 70 χρόνων που πέρασαν. Από το πώς ξεκίνησε το 1955 και πώς εξελίχθηκε ίσαμε το 2025. Κλείνοντας με τα λόγια του Διονύση Φωτόπουλου:

«Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου δεν είναι ένα αστείο πράγμα. Είναι τμήμα της πνευματικής οντότητας της χώρας».